Forex piyasasında işlem yaparken karşımıza çıkan en dikkat çekici unsurlardan biri kaldıraçtır. Pek çok yatırımcı için bu özellik cazip bir fırsat gibi görünür. Çünkü küçük miktarlarla büyük pozisyonlar açabilme imkanı sunar. Ancak işin içine biraz girdikçe, bu gücün doğru kullanılmadığında ne kadar tehlikeli olabileceği fark edilir. Mesela 1000 dolarlık bir sermayeyle 100.000 dolarlık işlem açmak kulağa heyecan verici gelebilir. Ama işler terse döndüğünde, aynı hızla ciddi zararlarla da karşılaşılabilir. Bu yüzden kaldıraç oranı seçerken sadece potansiyel kazanç değil, muhtemel kayıplar da hesaba katılmalı. Çünkü kaldıraçlı işlem, hem kazançları hem de zararları aynı oranda büyütür.
Kaldıraçla İşlem Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler Neler?
Her yatırımcının risk algısı farklıdır. Kimi daha agresif davranır, kimi daha temkinli ilerler. Bu noktada önemli olan, kaldıraç oranını belirlerken kişinin kendi stratejisine sadık kalmasıdır. Kaldıraç sistemi, yeni başlayanlar için karmaşık gelebilir ama temeli oldukça basittir. Yatırdığın teminatın katlarıyla işlem yapmana olanak tanır. Ancak bu sistemde her zaman bir denge kurmak gerekir. Çünkü eğer piyasa sana karşı hareket ederse, zararlar tahmin edilenden çok daha büyük hale gelir. Bu da başlangıçta önemsiz gibi görünen küçük bir hatanın, tüm sermayeyi silip süpürmesine neden olabilir.
Kaldıraçla işlem yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli unsur, hangi ürünle ne kadar risk alındığıdır. Her enstrümanın hareketliliği, yani oynaklığı farklıdır. Mesela majör pariteler daha stabil seyrederken, egzotik çiftlerde daha büyük dalgalanmalar yaşanabilir. Eğer yüksek kaldıraçla egzotik bir pariteye girilmişse ve beklenmedik bir haber akışıyla yön tersine dönerse, zararı durdur seviyesi bile işe yaramayabilir. Bu yüzden işlem açmadan önce sadece teknik analiz değil, temel gelişmeler de dikkate alınmalıdır. Çünkü bazı anlar vardır ki, grafikler değil duyurular belirleyici olur. Bu tür ani değişimlerde kaldıraçla işlem yapan yatırımcılar, çoğu zaman hazırlıksız yakalanır.
Kaldıraç Gücü Stratejiye Nasıl Uyarlanmalı?
Yatırımcılar çoğu zaman kaldıraç oranını seçerken sadece maksimum kazancı düşünür. Oysa yapılması gereken, bu oranın günlük işlem disiplinine ne kadar uygun olduğu sorusunu sormaktır. Eğer piyasada her gün aktif olmayı planlıyorsan, daha düşük kaldıraçla ilerlemek, sermayeni daha uzun süre korumana yardımcı olur. Çünkü piyasada kalıcı olmanın ilk kuralı, sermayeyi koruyabilmektir. Bazen kazanmak, sadece zarar etmemeyi başarmaktır. Özellikle yeni yatırımcılar için düşük kaldıraçlı işlemler, hata payını telafi etmek adına daha güvenli bir zemin sunar. Böylece hem piyasa psikolojisi öğrenilir hem de işlem pratiği gelişir.
Bir başka önemli nokta da broker seçimiyle ilgilidir. Her kurum aynı kaldıraç oranlarını sunmaz. Bazıları 1:100, bazıları 1:500 seviyelerinde işlem yapma şansı tanır. Ancak burada mesele, “hangi kaldıraç daha yüksek?” değil; “hangi kaldıraç benim stratejime daha uygun?” sorusunu sormaktır. Çünkü bazı yatırımcılar teknik analizden uzak, sadece haber akışıyla işlem açmayı tercih eder. Bu tarz bir yatırım anlayışında kaldıraç, daha çok risk faktörüne dönüşebilir. Tam tersine, belirli seviyelerden alım-satım yapan ve zarar durdur noktalarını titizlikle kullanan biri için kaldıraç, süreci hızlandıran bir araç haline gelir.
Birçok yatırımcı için kaldıraç, ilk başta cezbedici gelir ama asıl farkı yaratan şey, onu nasıl yönettiğindir. Çünkü kaldıraç, bir sonuç değil araçtır. Ve bu aracın sana kazanç mı getireceği, yoksa sermayeni eritip bitireceği tamamen nasıl kullandığına bağlıdır. Gerçekten de bazen sadece bir işlem, tüm tabloyu değiştirebilir. Bu yüzden karar verirken sadece “ne kadar kazanırım” diye değil, “ne kadar kaybedebilirim” diye de sormak gerekir. Bu basit ama etkili yaklaşım, uzun vadede fark yaratabilir.