İlk kez döviz piyasasıyla tanışan biri için “Forex ile borsa aynı şey mi?” sorusu çok doğal bir merak konusu. Aslında ikisi de yatırım yapma alanı olsa da işleyiş biçimleri ve mantıkları birbirinden oldukça farklı. Mesela borsada hisse senetleriyle işlem yapılırken, Forex’te ağırlıklı olarak döviz çiftleri üzerinden alım satım gerçekleştirilir. Bu da, piyasaların ritmini ve yatırımcıya sunduğu fırsatları değiştirir. Forex, 5 gün 24 saat açık bir sistemken borsa belirli saat aralıklarında işlem görür. Bu fark, yatırımcının stratejisini doğrudan etkiler. Geceleri ya da sabaha karşı piyasa takibi yapmak istiyorsanız, borsa sizin için uygun olmayabilir ama Forex’te her an işlem yapabilirsiniz.
Peki risk ne durumda? Borsa genellikle daha az kaldıraçlı işlemler sunduğu için riski daha kontrollü olabilir. Ancak Forex, özellikle yüksek kaldıraçla işlem yapılmasına izin verdiği için, kazançla birlikte kayıp riski de daha büyük hale gelir. Yani kısa vadede daha fazla kazanç hedefleyen bir yatırımcı için Forex daha cazip gelebilir ama aynı zamanda disiplin ve bilgi gerektirir. Bu noktada yatırımcının hedefi belirleyici olur. Eğer uzun vadeli yatırımlarla temettü gibi getiriler elde etmek istiyorsanız, borsa bu ihtiyaca daha çok karşılık verebilir.
İşlem Hacmi ve Likidite Yapısı Neden Önemli
Forex piyasası günlük işlem hacmi açısından dünyanın en büyük finansal alanıdır. Öyle ki, günde trilyonlarca dolar değerinde döviz alınıp satılıyor. Bu da beraberinde yüksek likidite getiriyor. Ne demek bu? Diyelim ki elinizde bir pozisyon var ve anında kapatmak istiyorsunuz. Forex’te bunu saniyeler içinde, fiyat kayması yaşamadan yapma ihtimaliniz çok daha yüksek. Ancak borsada özellikle düşük hacimli hisselerde bu hız ve kolaylık sağlanamayabilir. Talep azsa, satış için beklemeniz gerekebilir. Bu da bazen fiyat düşüşüyle sonuçlanabilir.
Likidite kadar fiyat dalgalanmalarının davranışı da farklıdır. Forex piyasasında pariteler, makroekonomik verilere ve küresel gelişmelere çok daha hızlı ve ani tepki verir. Mesela ABD tarım dışı istihdam verisi açıklandığında dolar paritelerinde milisaniyelik hareketlenmeler görebilirsiniz. Borsada ise şirket özelindeki haberler ya da sektör bazlı gelişmeler fiyatlamada daha ön plandadır. Bu da Forex’te küresel ekonomi bilginizi, borsada ise şirket analiz yeteneğinizi ön plana çıkarır.
Yatırımcı Profili Seçim Yaparken Neye Göre Karar Verir
Bazı yatırımcılar için volatilite, yani fiyat dalgalanması bir fırsat kapısıdır. Anlık al-sat yapan bir yatırımcı için Forex piyasasındaki sürekli değişen fiyatlar ciddi fırsatlar sunabilir. Ancak bu hız, yeni başlayan biri için baş döndürücü de olabilir. O yüzden Forex yatırımına başlamadan önce sanal hesaplarla pratik yapmak, işlem platformuna alışmak, piyasa takibini öğrenmek gerekir. Aksi takdirde heyecan, aceleyle alınan yanlış kararlarla birleşebilir.
Borsada işlem yapan biri ise daha çok temel analiz üzerinden ilerler. Şirketin bilançosu, sektör raporları, büyüme potansiyeli gibi veriler değerlendirilir. Bu nedenle uzun vadeli plan yapan biri için borsa daha sakin ve yönetilebilir bir alan sunar. Üstelik bazı hisseler temettü getirisi sunduğu için düzenli gelir hedefleyen yatırımcılar tarafından da tercih edilir. Forex’te bu tür düzenli gelir değil, fiyat farkından kazanç vardır.
Kimi yatırımcılar ise her iki piyasayı da kullanır. Uzun vadeli yatırım için borsayı, kısa vadeli fırsatlar için Forex’i seçer. Ancak ikisini aynı anda yürütmek zaman, takip ve bilgi gerektirir. Yani bu tarz bir strateji için gerçekten organize olmanız gerekir.